04-11-2025
Wat betekent GPR Gebouw 4.5 voor jouw project?
De nieuwe GPR Gebouw 4.5 is aangekondigd en wordt in 2026 de nieuwe standaard. Is dit een kleine update, of een fundamentele verschuiving? Als 'De Groene Jongens' hebben we de documentatie en de consultatieversie grondig bekeken. Onze eerste indruk? Dit is geen revolutie, maar een cruciale en volwassen evolutie. GPR 4.5 verstevigt zijn positie als het centrale 'raamwerk' waar alle losse eindjes van duurzaam bouwen écht samenkomen. We zetten onze belangrijkste inzichten op een rij.
Energie
De meest besproken wijziging is de kalibratie: een ontwerp dat precies voldoet aan de BENG-eisen scoort voortaan een 8. In de praktijk verwachten we hier weinig discussie over. Onze ervaring is dat de meeste projecten die het Bouwbesluit volgen al vrij makkelijk op een 8,0 uitkwamen; die vlieger ging dus al op.
Interessanter is de toevoeging van nieuwe maatregelen zoals energieopslag (thuisbatterijen) en Gebouw Automatiserings- en Controlesystemen (GACS). Vooral batterijen waren een steeds vaker terugkerend onderwerp in onze projecten, dat we in GPR 4.4 niet goed kwijt konden.
Een kritische noot: GPR 4.5 biedt nu waardering voor de lusten (de energie-opslag), maar we zijn erg benieuwd hoe we de lasten (de milieu-impact van de batterijproductie) moeten meenemen in de MPG-berekening onder het thema Milieu. Een duurzaamheidsmaatregel moet immers over de hele linie gewogen worden.
Milieu
Het thema Milieu is flink op de schop gegaan, en dat is een goede zaak. De subthema’s Water en Natuurinclusiviteit zijn geüpgraded van ‘losse vragen’ naar kwantitatieve tools . Dit geeft ons in de vroege ontwerpfases (zoals QuickScans) veel meer houvast, hoewel we voor het detailadvies natuurlijk een ecoloog blijven inschakelen.
De grootste verandering is de integratie van indicatoren uit ‘Het Nieuwe Normaal’ (HNN), zoals de materiaalgebonden CO^2-uitstoot (GWPA) en CO^2-opslag (CSC). Dit geeft een flinke push aan biobased bouwen.
Betekent dit dat wij als adviseurs nu ineens massaal projecten kunnen ombuigen naar houtbouw? De realiteit is genuanceerder. Vaak is de bouwmethode al gekozen in het VO, ver voordat wij instappen. De échte winst zit hem in de presentatie. Doordat deze indicatoren nu expliciet op het dashboard verschijnen, leidt dit veel vaker tot een gesprek met de opdrachtgever over de CO_2-impact van hun keuzes. En die aandacht is de eerste stap naar verandering.
Gezondheid
Hoewel het thema Gezondheid geen fundamentele revisie heeft ondergaan, zijn er een paar belangrijke aanscherpingen die in de praktijk relevant zijn.
Ten eerste is er meer aandacht voor de details in luchtkwaliteit. De bestaande maatregelgroep voor fijnstof (PM10) is geactualiseerd , maar belangrijker nog is de toevoeging van een aparte maatregelgroep voor PM2,5. Dit is een logische stap, aangezien PM2,5 wordt gezien als de meest schadelijke vorm van luchtvervuiling.
Ten tweede wordt zomercomfort specifieker gewaardeerd. Waar we al een waardering hadden voor het warmte-afgiftesysteem in de winter, is er nu een vergelijkbare maatregelgroep toegevoegd voor “Zomercomfort door afgiftesysteem koeling” . Dit sluit beter aan bij de actualiteit, waarin actieve koeling steeds vaker een rol speelt in het behalen van een comfortabel binnenklimaat.
Gebruikskwaliteit
Op het thema Gebruikskwaliteit zien we een verandering waar we al lang op hoopten: de focus verschuift van kwantiteit naar kwaliteit.
Een perfect voorbeeld is fietsparkeren. Voorheen was het relatief makkelijk scoren: “een paar van die fietsenrekken tegen het gebouw schuiven” op een braakliggend terrein was vaak al voldoende. GPR 4.5 dwingt een kwalitatieve benadering af: het waardeert nu expliciet de kwaliteit van de voorziening, zoals oplaadpunten voor e-bikes, goede toegankelijkheid en brandveiligheid 8. Hetzelfde geldt voor het waarderen van deelmobiliteit9.
Ook de “zachte” waarden, zoals sociale cohesie door gemeenschappelijke voorzieningen, krijgen meer gewicht. En terecht. Dit zijn geen ‘leuke extraatjes’; ze zijn cruciaal voor een daadwerkelijk duurzame leefomgeving. Een gebouw waar mensen niet willen wonen of verblijven, leidt tot leegstand en uiteindelijk sloop. Door te focussen op sociale waarde, borgen we de toekomstwaarde van het vastgoed.
Toekomstwaarde
Tot slot, Toekomstwaarde. De integratie van het Framework Climate Adaptive Buildings (FCAB) is een feit. Dit biedt een sterk, eenduidig raamwerk om klimaatadaptatie te rekenen, in plaats van te werken met losse maatregelen.
Als adviseurs zijn we hier klaar voor, maar we blijven realistisch. Onze verwachting is dat in de vroege QuickScan-fases de ‘default-invoer’ of de ‘korte maatregelenlijst’ de norm zal zijn. Alleen voor projecten die een zeer hoge ambitie (bijvoorbeeld een 8,5 of hoger) nastreven, zal het volledig doorrekenen van het FCAB-framework noodzakelijk worden.
Intern zullen we hier scherp op moeten zijn: dit extra advieswerk vraagt tijd. We moeten kritisch kijken hoe we dit gaan aanbieden, mogelijk als een losse, gespecialiseerde dienst.
Laat De Groene Jongens je verder helpen!
Wil je zekerheid dat jouw project daadwerkelijk voldoet aan de eisen van GPR Gebouw en de MIA/Vamil-regeling? De Groene Jongens begeleiden je van het eerste ontwerp tot de oplevering. We zorgen ervoor dat duurzaamheid integraal is meegenomen én dat je project voldoet aan alle fiscale randvoorwaarden.
We beoordelen het ontwerp en maken een inschatting van de te verwachten GPR-scores. Vervolgens helpen we bij het integreren van de juiste maatregelen in het ontwerp en bestek. Ook stellen we de benodigde MPG-berekening en de BENG-berekening op. Bij De Groene Jongens kunnen we zowel de rol vervullen van de GPR Gebouw Expert, waarbij we als onderdeel van het ontwerpteam continue bewaken dat de GPR Gebouwscores geborgd zijn en de onderbouwing leveren voor alle gekozen GPR Gebouw maatregelen. Daarnaast kunnen we ook als GPR Gebouw assessor opereren, waarbij een als onafhankelijke partij een berekening van valideren. Plan een adviesgesprek met ons team – dan zetten we samen de stap naar een gebouw dat duurzaam presteert én financieel rendeert.
Wil je meer weten over de GPR Gebouw? Neem dan ook vooral een kijkje op onze dienstenpagina over GPR!
Krijg advies van een GPR expert
Stefan is de GPR-Expert en GPR-Assessor bij De Groene Jongens. Ben jij geïnteresseerd in advies rondom GPR certificeringen? Neem dan contact op met Stefan.
+31 85 773 4229
Samen vinden we de beste verduurzamingsoplossingen
