Certificaten zijn een veel gebruikt middel om duurzame ontwerpkaders te geven aan gebouwen. Deze gebouwcertificaten fungeren zowel als label, maar ook als mechanisme om duurzaamheid objectief te beoordelen en gebouwen onderling te vergelijken. Daarnaast hanteren de meeste gebouwcertificaten een holistische benadering om duurzaamheid op meerdere vlakken terug te laten komen in het gebouw. Hierbij wordt dus verder gekeken dan enkel de energieprestatie. Ook geven ze de handvaten om abstractere duurzaamheidsthema’s en het Bouwbesluit 2012 concrete toepassing te geven. In dit artikel wijden we verder uit over wat ons betreft het beste gebouwcertificaat voor nieuwbouw, transformatie en renovatieopgaves: GPR Gebouw.

GPR Gebouw is een door W/E Adviseurs opgesteld gebouwcertificaat die bijzonder veelzijdig toe te passen is. Het certificaat is opgebouwd uit een vijftal duurzaamheidsthema’s, te weten Energie, Milieu, Gezondheid, Gebruikerskwaliteit en Toekomstwaarde. Elk thema bevat verschillende sub-thema’s die weer opgebouwd zijn uit een aantal credits. Door zoveel mogelijk credits in het ontwerp en de realisatie mee te nemen, wordt een hogere themascore en dus een beter rapportcijfer behaald. Deze opzet maakt GPR Gebouw een uitstekend instrument om specifieke wensen of ambities terug te laten keren in het gebouwontwerp. Dit kan al in een vroeg stadium van het traject door alleen al specifieke (sub)scores te bepalen, welke als aanvulling in een (technisch) Programma van Eisen opgenomen kunnen worden.

Duurzaamheidsthema’s
Elk thema heeft een eigen benaderingswijze en bijbehorende eisen. De thema’s Energie en Milieu hebben direct te maken met klimaat. Bij het thema Energie wordt gekeken naar de EPA-U of EPC-score in combinatie met aanvullende maatregelen. Het thema Milieu is gefocust op de milieulast van de toegepaste materialen in het gebouw. Dit gebeurd gedeeltelijk door een waardering van de MPG-berekening. Daarnaast spelen eisen met betrekking tot het hergebruik van producten, circulair materiaalgebruik en watermanagement van het gebouw een belangrijke rol. Bij de thema’s Gezondheid en Gebruikerskwaliteit staat de mens centraal. Bij Gezondheid wordt aandacht besteed aan geluid, luchtkwaliteit, licht- en visueel comfort en thermisch comfort. Met de beoordeling van de toegankelijkheid en functionaliteit van het pand, als ook de technische kwaliteit en sociale veiligheid wordt de score op Gebruikerskwaliteit bepaald. Als laatste waardeert GPR-gebouw de Toekomstwaarde van het gebouw. Het doel bij Toekomstwaarde is om architectonische en functionele kwaliteit te behouden én om in te spelen op eventueel veranderend gebruik of nieuwe wet- en regelgeving in de toekomst.

Gezamenlijk geven de thema’s een totaalbeeld van de duurzaamheidsprestatie van een gebouw. Door het combineren van deze thematieken is het algehele doel van een GPR-certificering het creëren van een zo hoog mogelijke kwaliteit met een zo laag mogelijke milieubelasting. Hiermee komen Planet, People en Profit met elkaar in balans te staan. In aanvulling op de ‘standaard’ GPR Gebouw methodiek is een extra module ontwikkeld om circulariteit extra te belichten. Deze module is in lijn met de Energieprestatie Gebouw (EPG) en Milieuprestatie Gebouw (MPG) methodieken en bepaald de Circulariteitsprestatie Gebouw (CPG) genoemd. De CPG-module bestaat eveneens uit vijf thema’s waaraan circulariteit wordt gemeten. Het mooie aan deze methodiek is dat de CPG-score bijna volledig uit de invoer van GPR Gebouw wordt gehaald. Dit maakt het een zeer geschikte aanvulling op GPR Gebouw, zonder dat hiervoor andere certificeringen of bepalingsmethodes uitgevoerd hoeven worden.

GPR Gebouw in de praktijk: Van ambitie naar ontwerp en certificering

Een gebouwcertificaat als GPR Gebouw kan op verschillende vlakken dus bijdragen om een duurzamer en comfortabel gebouw te realiseren. Het biedt handvatten en ontwerpkaders, maar geeft ook de mogelijkheid om gebruikerswensen en ambities van de opdrachtgever in te vertalen. Deze mogelijkheden moeten wel aangegrepen worden, anders eindigt ook GPR Gebouw slechts als een papieren en theoretische exercitie, waardoor niet het maximale resultaat behaald wordt. Bij DGJ hebben we onze eigen gebruiksmethodiek van GPR Gebouw ontwikkeld, waarmee alle voordelen van het certificaat ten volle benut kunnen worden.

Daarbij beginnen we met het vertalen van de ambities van de opdrachtgever te vertalen naar een realistische, maar ambitieuze GPR Gebouw score. Vervolgens integreren we de te behalen credits van GPR Gebouw in het (technisch) Programma van Eisen, zodat alle ontwerpende partijen deze mee kunnen nemen in het ontwerp. Vervolgens start het expert-traject waarbij DGJ gedurende de verschillende fases het ontwerp toetst aan de GPR Gebouw score. Wanneer nodig kunnen zaken toegevoegd of aangepast worden. Het doel is om alle credits zo goed mogelijk terug te laten keren in het ontwerpcertificaat. Vervolgens controleren we hoe het gebouw uiteindelijk uitgevoerd wordt, waarna het definitieve GPR Gebouwcertificaat afgegeven kan worden.

Fiscaal voordeel

Momenteel wordt het behalen van een GPR Gebouwcertificaat binnen de subsidieregeling MIA/VAMIL. Het succesvol behalen van GPR Gebouw certificaat levert afhankelijk van de opgave – renovatie of nieuwbouw – 13,5% of 27% milieu-investeringsaftrek op. Voor een renovatie geldt dat bij het behalen van minimaal een 7,0 op alle thema’s 13,5% opgenomen kan worden. Bij minimaal een 7,5 op alle thema’s kan 27% worden meegenomen bij de MIA-regeling. Voor nieuwbouwprojecten gelden hogere minimumscores, namelijk een 8,0 voor 13,5% en een 8,5 voor 27%.

Om inzicht te krijgen of een ontwerp in aanmerking kan komen voor de gewenste subsidiabele score heeft DGJ de GPR QuickScan ontwikkeld. Hierbij toetsen we het huidige gebouwontwerp en geven we de GPR-scores van de verschillende thema’s. Vervolgens zetten we aantal optimalisatiepaden uit die leiden tot de gewenste score. Op deze manier kan in een vroeg stadium bepaald worden of een subsidie haalbaar en rendabel is. Op het moment dat het GPR-traject een vervolg krijgt dan kan De Groene Jongens tevens de rol van GPR-Expert vervullen om te waarborgen dat de gestelde ambities worden behaald.